Historia głośnika
Przekazywanie informacji za pomocą dźwięku to jedna z najbardziej podstawowych form interakcji. Nic więc dziwnego, że od kiedy ludzie zaczęli gromadzić się w coraz to większych skupiskach, pojawiła się pilna potrzeba wynalezienia metod jego wzmacniania. Wbrew pozorom z problemem tym radzono sobie całkiem dobrze jeszcze w starożytności. Szybko zauważono, że odpowiedni układ pomieszczenia pozwala na przenoszenie dźwięku na dalsze odległości, czego znakomitym przykładem jest budowa antycznych teatrów, jak na przykład coloseum.
Współcześnie wszelkie problemy z przekazywaniem dźwięku rozwiązuje się za pomocą głośników, które zdają się być po prostu wszechobecne. Głośniki znajdziemy w końcu nie tylko w operach, dyskotekach czy na koncertach, ale również w telefonach, słuchawkach, a coraz częściej lodówkach czy pralkach. Pomimo tak powszechnego zastosowania, niewiele osób zdaje sobie sprawę, że wynalazek ten jest z nami stosunkowo od niedawna i w gruncie rzeczy nie zmienił się za bardzo od momentu powstania.
Pierwsze formy głośnika – “głośnik” w telefonie i aerofon
Znane nam obecnie głośniki są na tyle proste i dobrze zaprojektowane, że ich podstawowe elementy nie zmieniły się zbyt mocno od lat 20’ XX wieku. W gruncie rzeczy prawie każdy wie czym jest cewka i membrana oraz jaką rolę spełniają one w odtwarzaniu dźwięku.
Zanim jednak opatentowano właśnie taki sposób generowania ciśnienia akustycznego, ludzie próbowali bardzo różnych rozwiązań, co zapoczątkował Johann Reis w 1861 roku. Jego wynalazek, który był właściwie pierwszym prototypem głośnika elektrycznego, jednak jakość odtwarzanego przezeń dźwięku była niedostateczna.
Dopiero Alexander Graham Bell w roku 1876, zdołał ulepszyć wynalazek bazując na pracach Reisa, dzięki czemu dało się rozumieć przekazywaną przez niego ludzką mowę.
Mniej więcej w tym samym okresie pracowano również nad sposobem nagłośnienia dźwięku skierowanego do większej grupy osób, co zapoczątkował Tomas Edison. W roku 1878 opatentował on urządzenie o nazwie aerophone, które pozwalało na wzmacnianie ludzkiego głosu z wykorzystaniem sprężonego powietrza.
Auxetophone – pierwsze urządzenie uznawane za głośnik?
Jak to w przypadku wielkich odkryć bywa, ich historia często bywa rozmywana przez spory międzyludzkie. Z pewnością jednak można stwierdzić, że pierwszy publicznie usłyszany dźwięk z głośnika zawdzięczamy wynalazkowi Horacego Shorta.
Pomimo tego, że jego nazwisko bardziej znane jest w kontekście awiacji, to właśnie on ulepszył wynalazek Tomasa Edisona do tego stopnia, że rozpoczęto jego publiczne pokazy. W roku 1900 auxetophone został zaprezentowany szerokiej publice w Paryżu, gdzie z wieży Eifla odtwarzano przy jego pomocy arie operowe.
Podaje się, że dźwięk słyszalny był w całym Paryżu, a w zapiskach auxetophone określano mianem “artykułującej syreny”. W źródłach pojawia się również informacja o urządzeniu nazywanym gourdaphone, prawdopodobnie będący tym samym urządzeniem co auxetophone.
Nieporozumienie wynika prawdopodobnie z dziennikarskiej pomyłki, której sprostowanie ukazało się w angielskiej gazecie Daily News z 4 sierpnia 1900 roku. Warto również wspomnieć, że choć auxetophone rzeczywiście spotkał się z ciepłym przyjęciem to miał on kilka dość podstawowych wad. Przede wszystkim jakość przekazywanego dźwięku nie była całkowicie zadowalająca, a urządzenie nie radziło sobie z cichym odtwarzaniem dźwięku.
Pierwsze głośniki elektryczne
Nie da się ukryć, że początek XX wieku to okres prawdziwego rozkwitu nowych wynalazków. Nic dziwnego zatem, że podejmowano próby wykorzystania coraz szerzej dostępnej elektryczności, również do opracowania urządzeń nagłaśniających.
Za pierwszy głośnik elektryczny uznaje się niejaki dictograph będący dziełem Millera Hutchinsona i Kll’yego Turnera, skonstruowany jeszcze w 1906 roku. Pierwsze istotne zastosowanie głośników elektrycznych miało jednak miejsce w roku 1912, kiedy to teatr Olympic w Chicago, zdecydował się na wykorzystanie nowej technologii do wzmacniania dźwięków ze sceny.
Od tego momentu głośniki elektryczne już tylko zyskiwały na popularności, czego dowodem jest rok 1913. Wtedy to gubernator stanu Oklahoma wygłosił swoją przemowę dla niemal 400 osób znajdując się prawie 200 kilometrów dalej.
O ile dictograph uznawany jest za prototyp dzisiejszych systemów nagłośnieniowych, to najważniejszym momentem był rok 1921, kiedy to Chester W. Rice oraz Edward W. Kellog skonstruowali pierwszy głośnik magnetoelektryczny. Jako pierwszy wykorzystywał on magnes, cewkę oraz membranę do wytwarzania dźwięku, przez co najbardziej przypomina on współczesne modele.
Ewolucja głośników w XX wieku
Wraz z postępem technologicznym i rosnącym zapotrzebowaniem na lepszą jakość dźwięku, głośniki ewoluowały i zyskiwały na różnorodności. Po wynalazku głośników dynamicznych przez Rice’a i Kelloga, na przestrzeni XX wieku obserwowaliśmy wprowadzenie licznych innowacji w dziedzinie głośników.
Jednym z ważnych osiągnięć były głośniki kierunkowe, które skoncentrowały dźwięk w określonym kierunku, zamiast rozpraszania go na wszystkie możliwe strony. Głośniki kierunkowe pozwoliły na lepszą kontrolę i kierowanie dźwiękiem tam, gdzie był potrzebny, co miało istotne znaczenie w salach koncertowych, kinach i innych miejscach, gdzie precyzja dźwięku była kluczowa.
Również w XX wieku zaczęły pojawiać się głośniki basowe – tzw. subwoofery, które specjalizowały się w reprodukcji niskich częstotliwości, był kolejnym istotnym krokiem. Dzięki subwooferom, systemy audio stały się bardziej kompleksowe, oferując pełniejsze spektrum dźwięku, z mocnymi i głębokimi basami.
Pojawienie się głośników bezprzewodowych i dalsze innowacje w XXI wieku
Również technologia bezprzewodowa odegrała dużą rolę w ewolucji głośników. Głośniki Bluetooth i Wi-Fi umożliwiły przenośność i łatwość obsługi, eliminując konieczność używania kabli. Dzięki temu, głośniki bezprzewodowe zyskały na popularności, stając się powszechnym elementem w wielu domach, urządzeniach przenośnych i systemach audio.
W miarę jak materiały i technologia postępowały, wprowadzano również różne materiały do produkcji membran głośników, takie jak kevlar, włókna węglowe czy polipropylen. Stosowanie tych materiałów pozwoliło na poprawę jakości dźwięku, zwiększenie wytrzymałości i zmniejszenie masy głośników.
