Hałas – czym jest, jak na nas wpływa i jakie są jego dopuszczalne poziomy
Hałas to nadmierny i niepożądany dźwięk, który negatywnie wpływa na zdrowie, samopoczucie oraz komfort życia ludzi i zwierząt. Jego źródłem może być ruch uliczny, prace budowlane czy prace przemysłowe, ale również sprzęt audio, jak słuchawki czy głośniki bezprzewodowe. W dalszej części artykułu przedstawię Ci, jakie negatywne skutki hałas może wywołać w Twoim życiu oraz jakie są jego dopuszczalne poziomy.
Negatywne skutki hałasu dla człowieka
Hałas może wpływać negatywnie na zdrowie i samopoczucie ludzi, prowadząc do różnych problemów zdrowotnych i emocjonalnych.
Przede wszystkim długotrwałe narażenie na wysoki poziom hałasu może prowadzić do uszkodzenia słuchu, a w skrajnych przypadkach nawet do jego utraty. Ponadto hałas może wpływać na zdrowie psychiczne, powodując stres, drażliwość, zmęczenie, a nawet depresję.
Wpływ hałasu nie ogranicza się jedynie do uszkodzenia słuchu i zaburzenia zdrowia psychicznego. Hałas często prowadzi także do zaburzeń snu, co z kolei może przyczynić się do innych problemów zdrowotnych, takich jak otyłość, cukrzyca, choroby serca i nadciśnienie tętnicze.
W pracy, hałas może znacząco pogorszyć koncentrację i wydajność, co zwiększa ryzyko wypadków i błędów. U dzieci hałas może wpływać na rozwój poznawczy, a także na zdolność koncentracji i uczenia się.
Hałas wpływa także na komunikację międzyludzką, utrudniając zrozumienie rozmów i prowadzenie spokojnych rozmów. Wszystko to może przyczynić się do obniżenia jakości życia oraz wpływać na relacje z innymi ludźmi. Dlatego tak ważne jest, aby dążyć do ograniczenia hałasu w naszym otoczeniu oraz dbać o zdrowie słuchu.
Warto pamiętać, że dźwięk może mieć również pozytywny wpływ, o czym przeczytasz w tym artykule.
Dopuszczalny poziom hałasu
O ile hałas rzeczywiście potrafi być bardzo niebezpieczny, nie oznacza to, że pojedynczy udział w koncercie zakończy się utratą słuchu. Trzeba jednak pamiętać, że długotrwałe narażenie na poziomy hałasu powyżej 80 dB może prowadzić do uszkodzenia słuchu, dlatego warto dążyć do utrzymania hałasu poniżej tego progu, zwłaszcza w miejscach pracy oraz podczas korzystania ze sprzętu audio.
Ogólne wytyczne dotyczące dopuszczalnych poziomów hałasu
W Unii Europejskiej obowiązują wytyczne dotyczące dopuszczalnych poziomów hałasu w różnych środowiskach. Przykładowo, w obszarach mieszkalnych dopuszczalny poziom hałasu w ciągu dnia wynosi 55 dBA, a w nocy 45 dBA. W obszarach rekreacyjnych, takich jak parki czy tereny zielone, dopuszczalny poziom hałasu wynosi 50 dBA. Warto jednak pamiętać, że te wartości są orientacyjne i mogą różnić się w zależności od lokalnych przepisów.
Jak mierzyć hałas – jednostki miary (dB, dBA)
Hałas mierzy się w decybelach (dB), które opisują poziom ciśnienia akustycznego. Decybele skonstruowane są na skali logarytmicznej, co oznacza, że wzrost o 10 dB oznacza dziesięciokrotne zwiększenie natężenia dźwięku. Często stosuje się również decybele ważone A (dBA), które uwzględniają różne wrażliwości ludzkiego ucha na różne częstotliwości dźwięku. Dźwięki o niskiej i wysokiej częstotliwości są mniej słyszalne dla ludzkiego ucha, dlatego dBA lepiej oddają poziom hałasu odbierany przez człowieka.
Dopuszczalny poziom hałasu w pracy
W Unii Europejskiej obowiązuje Dyrektywa 2003/10/WE dotycząca minimalnych wymagań w zakresie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z hałasem. Zgodnie z tymi przepisami, pracodawcy mają obowiązek ocenić poziom hałasu na stanowiskach pracy oraz podjąć odpowiednie środki ochronne, gdy dźwięk przekracza określone granice.
Dopuszczalne poziomy hałasu dla różnych rodzajów zawodów
Dyrektywa 2003/10/WE określa trzy poziomy hałasu, które wpływają na obowiązki pracodawcy:
– Poziom dolny: 80 dB – pracodawca ma obowiązek udostępnić ochronniki słuchu pracownikom i udzielić informacji na temat zagrożeń związanych z hałasem.
– Poziom górny: 85 dB – pracodawca musi podjąć działania mające na celu zmniejszenie hałasu na stanowisku pracy, a jeśli to niemożliwe, musi zapewnić ochronniki słuchu.
– Maksymalne wartości ekspozycji: 87 dB – pracodawca musi podjąć natychmiastowe działania, aby zmniejszyć hałas na stanowisku pracy i zapewnić ochronniki słuchu.
Warto zauważyć, że niektóre zawody, takie jak muzyków czy pracowników lotnisk, mogą być narażone na wyższe poziomy hałasu. W takich przypadkach ważne jest stosowanie ochrony słuchu i regularne monitorowanie zdrowia słuchu.
Ochrona słuchu na stanowiskach pracy
Pracodawcy powinni zapewnić pracownikom odpowiednią ochronę słuchu w postaci słuchawek ochronnych, zatyczek do uszu czy innych środków, które redukują poziom hałasu. Pracownicy powinni być również odpowiednio szkoleni, jak prawidłowo korzystać z tych środków ochrony i jak monitorować poziom hałasu na swoim stanowisku pracy.
Dopuszczalny poziom hałasu w mieszkaniu
W Unii Europejskiej przepisy dotyczące hałasu w mieszkaniach są regulowane przez lokalne i krajowe ustawy, które są zgodne z ogólnymi wytycznymi dotyczącymi ochrony środowiska. W Polsce ustawą regulującą ten obszar jest Ustawa Prawo ochrony środowiska. Wspomniane wcześniej dopuszczalne poziomy hałasu w obszarach mieszkalnych wynoszą 55 dBA w ciągu dnia i 45 dBA w nocy, jednak mogą być one różnie interpretowane w zależności od przepisów lokalnych.
Jak zmniejszyć hałas w mieszkaniu
Na szczęście nie brakuje sposobów, aby zmniejszyć hałas w mieszkaniu, co może być szczególnie ważne dla osób które lubią rozkręcać swoje głośniki na maxa:
Zastosuj materiały dźwiękochłonne – na ścianach, sufitach i podłogach można zastosować materiały dźwiękochłonne, takie jak płyty gipsowo-kartonowe z warstwą akustyczną, pianki akustyczne czy specjalne wykładziny podłogowe.
Ustaw źródło dźwięku w odpowiednim miejscu – umieszczanie sprzętu audio z dala od wspólnych ścian z sąsiadami, na meblach, które tłumią drgania, oraz w pomieszczeniach z grubymi ścianami.
Korzystaj z słuchawek zamiast głośników – korzystanie ze słuchawek, może znacznie zmniejszyć hałas docierający do sąsiednich pomieszczeń.
Szanuj ciszę nocną – unikaj używania głośnego sprzętu w godzinach ciszy nocnej, zgodnie z lokalnymi przepisami.
Zamontuj dźwiękoszczelne okna – wymiana starych okien na nowe, dźwiękoszczelne modele może pomóc w izolacji hałasu z zewnątrz.:
Bezpieczne poziomy dźwięku
Bezpieczne poziomy dźwięku to takie, które nie powodują szkodliwych skutków dla ludzkiego słuchu ani nie przyczyniają się do ogólnego pogorszenia komfortu życia. W przypadku długotrwałego narażenia na hałas, bezpieczne poziomy dźwięku dla ludzkiego ucha wynoszą poniżej 85 decybeli (dB). Przekroczenie tego progu może prowadzić do uszkodzenia słuchu.
Poniżej przedstawiam Ci listę poziomów hałasu w dB oraz źródeł tych dźwięków w codziennym życiu, wraz z zalecanym dopuszczalnym czasem ekspozycji:
– 30 dB: szept, cicha biblioteka – praktycznie nieograniczony czas ekspozycji
– 40 dB: cicha rozmowa, krople deszczu – praktycznie nieograniczony czas ekspozycji
– 50 dB: lodówka, lekki ruch uliczny – praktycznie nieograniczony czas ekspozycji
– 60 dB: normalna rozmowa, odkurzacz – praktycznie nieograniczony czas ekspozycji
– 70 dB: pralka, suszarka do włosów – praktycznie nieograniczony czas ekspozycji
– 80 dB: ruch uliczny, dzwonek telefonu – do 8 godzin dziennie
– 85 dB: głośna rozmowa, kosiarka do trawy – do 8 godzin dziennie (długotrwała ekspozycja może prowadzić do uszkodzeń słuchu)
– 90 dB: wiertarka, motocykl – do 2 godzin dziennie
– 100 dB: koncert rockowy, piła łańcuchowa – do 15 minut dziennie
– 110 dB: klub nocny, głośna muzyka na słuchawkach – do 2 minut dziennie
– 120 dB: syrena straży pożarnej, start samolotu – natychmiastowe ryzyko uszkodzenia słuchu
– 130 dB+: strzał z broni palnej, fajerwerki – natychmiastowe ryzyko trwałego uszkodzenia słuchu
Zachowanie świadomości odnośnie poziomów hałasu, na które jesteśmy narażeni w codziennym życiu, oraz ograniczanie czasu spędzanego w hałaśliwych otoczeniach może znacząco przyczynić się do ochrony naszego słuchu. Warto również poszukać informacji na temat bezpieczeństwa sprzętu audio, o czym przeczytasz więcej w naszym artykule o bezpieczeństwie słuchawek.
Dobre praktyki dla zachowania bezpiecznych poziomów dźwięku
Dbając o zdrowie słuchu podczas korzystania ze sprzętu audio, warto pamiętać o kilku zasadach. Jedną z nich jest stosowanie zasady 60/60, czyli słuchanie muzyki na poziomie głośności nie przekraczającym 60% maksymalnej głośności przez okres nie dłuższy niż 60 minut dziennie.
Ważne jest także unikanie długotrwałego słuchania na wysokim poziomie głośności, ponieważ może to prowadzić do uszkodzenia słuchu. Regularne przerwy od słuchania, zwłaszcza gdy głośność przekracza 85 dB, pomogą zmniejszyć ryzyko uszkodzenia słuchu.
Wybierając słuchawki, warto zdecydować się na te z technologią redukcji szumów, które pozwalają słuchać muzyki na niższym poziomie głośności, tłumiąc jednocześnie hałas zewnętrzny.
Należy unikać stosowania słuchawek dousznych lub dokanałowych przez dłuższy czas, gdyż mogą być bardziej inwazyjne dla ucha. Zamiast tego, lepiej zainwestować w słuchawki nauszne lub wokółuszne.
Kolejnym istotnym aspektem dbałości o zdrowie słuchu są regularne badania u specjalisty, które pozwalają na wykrycie ewentualnych problemów na wczesnym etapie.
W przypadku korzystania ze sprzętu audio, warto również dostosować jego ustawienia, aby chronić słuch. Na przykład, ustawiając głośność na poziomie, który pozwala na słyszenie otaczających dźwięków, zwłaszcza w przypadku słuchawek, które nie tłumią hałasu zewnętrznego.
Stosowanie się do powyższych wskazówek pomoże w ochronie słuchu oraz zapewnieniu komfortu akustycznego podczas korzystania ze sprzętu audio.
Źródła pomocne przy tworzeniu artykułu:
- Dyrektywa 2003/10/WE, Parlament Europejski, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/LSU/?uri=celex:32003L0010, 08.05.2023 (ostatni dostęp)
