SPL – co to u licha jest?
SPL, czyli Skala Poziomu Ciśnienia Dźwięku (Sound Pressure Level), to jednostka miary natężenia dźwięku wyrażana w decybelach (dB). Jako parametr podawany na urządzeniach, SPL pozwala ocenić, jak głośne będzie dane urządzenie audio, a jego znajomość jest istotna ze względów użytkowych, jak i bezpieczeństwa słuchu.
SPL w urządzeniach audio – dlaczego jest ważny?
W kontekście głośników i słuchawek, SPL odnosi się do poziomu ciśnienia dźwięku, jaki dany sprzęt jest w stanie wygenerować. Wartość SPL podawana jest zwykle w decybelach (dB) i odnosi się do głośności dźwięku, jaki urządzenie może osiągnąć przy określonym poziomie mocy wejściowej, zazwyczaj podawanym w miliwatach (mW) lub watach (W).
Wysoki SPL w przypadku głośników i słuchawek oznacza, że są one w stanie generować relatywnie głośne dźwięki przy danym poziomie mocy. Istotne jest jednak, aby pamiętać, że zbyt wysoki SPL może prowadzić do uszkodzenia słuchu, szczególnie w przypadku słuchawek, które są umieszczane bezpośrednio na uszach użytkownika.
Wartość SPL podawana przez producenta sprzętu audio pomaga porównać różne modele głośników i słuchawek pod kątem ich zdolności do generowania głośnego dźwięku. Przy wyborze urządzenia warto jednak uwzględnić także inne parametry, takie jak jakość dźwięku, pasmo przenoszenia czy komfort użytkowania.
Jak mierzyć SPL w urządzeniach audio?
Pomiar SPL dla urządzeń audio może być przeprowadzony na kilka sposobów, w zależności od celu pomiaru i dostępnych narzędzi. Jeżeli chcesz sam zmierzyć głośność danego sprzętu możesz to zrobić następującymi sposobami:
a) Użyj decybelomierza
Decybelomierz to przyrząd do mierzenia natężenia dźwięku, który przekształca zmiany ciśnienia powietrza na wartości decybeli. Aby zmierzyć SPL urządzenia audio, wystarczy ustawić decybelomierz w określonej odległości od źródła dźwięku (np. głośnika) i odczytać wynik pomiaru na wyświetlaczu.
b) Zmierz SPL za pomocą aplikacji na smartfonie
Istnieją także aplikacje na smartfony, które umożliwiają pomiar SPL. Choć te aplikacje mogą nie być tak precyzyjne jak profesjonalne decybelomierze, w przypadku pomiarów orientacyjnych mogą być jednak w zupełni wystarczające. Podczas pomiaru należy ustawić smartfon w odpowiedniej odległości od urządzenia audio i uruchomić aplikację.
Warto pamiętać, że podczas pomiarów SPL wartości mogą różnić się w zależności od odległości pomiarowej oraz kąta, pod którym dźwięk dociera do miernika. Dlatego warto poznać standardy pomiarowe stosowane przez producentów urządzeń audio, aby móc poprawnie interpretować uzyskiwane samodzielnie wartości SPL.
Standardy pomiaru SPL stosowane przez producentów sprzętu audio
Producenci urządzeń audio, takich jak głośniki czy słuchawki, stosują różne standardy pomiaru SPL. Przyjęcie standardów pomiarowych jest ważne, przede wszystkim z konieczności umożliwienia konsumentom oceny i porównywania produktów. Poniżej znajdziesz kilka kluczowych aspektów związanych z pomiarem SPL:
1. Odległość pomiarowa
Podczas pomiaru SPL, odległość między miernikiem a źródłem dźwięku ma kluczowe znaczenie. W przypadku głośników, wartość SPL często jest podawana dla odległości 1 metra od źródła dźwięku. W przypadku słuchawek, standardową odległością jest odległość między membraną słuchawki a uchem użytkownika.
2. Kąt pomiarowy
Kierunek, z którego dźwięk dociera do miernika, również wpływa na wyniki pomiaru SPL. W przypadku głośników, pomiary często są przeprowadzane na osi głośnika (kąt 0°) lub pod kątem 30°-60° w stosunku do osi. Dla słuchawek, pomiary są przeprowadzane z uwzględnieniem kształtu małżowiny i rozmieszczenia przestrzennego ucha ludzkiego.
3. Sygnał testowy
Do pomiaru SPL używa się sygnałów testowych, takich jak biały szum lub szum różowy. Warto jednak podkreślić, że różowy szum jest tu stosowany zdecydowanie najczęściej, gdyż jego spektrum częstotliwości odpowiada ludzkiej percepcji dźwięku. Czasem stosowane są również sinusoidalne tony do pomiarów na poszczególnych częstotliwościach, co pozwala ocenić również pasmo przenoszenia urządzeń audio.
4. Warunki pomiarowe
Warunki pomiarowe, takie jak temperatura, wilgotność i akustyka pomieszczenia, mogą wpływać na wyniki pomiarów SPL. Właśnie dlatego pomiary SPL zawsze odbywają się w profesjonalnych studiach nagraniowych czy w komorach akustycznych.
5. Ważenie częstotliwościowe
Wartości SPL są często określany jest za pomocą skal A-weighting lub C-weighting, aby uwzględnić różnice w ludzkiej percepcji dźwięku na różnych częstotliwościach. A-weighting jest najczęściej stosowany w przypadku pomiarów na niskim poziomie dźwięku, natomiast C-weighting jest używany dla pomiarów na wysokim poziomie dźwięku.
Znajomość standardów pomiaru SPL stosowanych przez producentów urządzeń audio pozwala na poprawne interpretowanie i porównywanie wartości SPL podawanych w specyfikacjach produktów. Warto zwracać uwagę na te standardy, aby dokonać świadomego wyboru podczas zakupu głośników, słuchawek czy innych urządzeń audio. Pamiętaj jednak, że wartość SPL to tylko jeden z wielu parametrów, które wpływają na jakość dźwięku i ogólną wydajność urządzenia audio. Przy ocenie sprzętu warto również uwzględnić takie cechy, jak pasmo przenoszenia, zniekształcenia harmoniczne czy komfort użytkowania.
Czym różni się SPL od efektywności?
Bardzo często zdarza się, że klienci mylą efektywność oraz SPL, ze względu na to, że podawane są w tej samej jednostce. W rzeczywistości jednak, o ile parametry te są ze sobą bardzo powiązane, opisują nieco inne właściwości głośników czy zestawów głośnikowych.
Czułość głośnika (efektywność) i poziom ciśnienia akustycznego (SPL, Sound Pressure Level) są powiązanymi, ale różnymi parametrami, które opisują właściwości dźwiękowe głośników.
Czułość głośnika jest miarą, która pokazuje, jak skutecznie głośnik przekształca moc elektryczną na akustyczną. Wyrażana jest w decybelach (dB) na odległość 1 metra od głośnika przy mocy 1 watowej (1W). Czułość pozwala na porównanie, jak głośno różne głośniki będą grały przy tej samej mocy elektrycznej.
Poziom ciśnienia akustycznego (SPL) to miara, która opisuje natężenie dźwięku w danym punkcie w przestrzeni w stosunku do wartości odniesienia. SPL również wyrażany jest w decybelach (dB), ale nie jest bezpośrednio związany z mocą elektryczną podawaną do głośnika. SPL może być ponadto mierzony na dowolnej odległości od źródła dźwięku i zależy od wielu czynników, takich jak odległość od źródła dźwięku, wielkość pomieszczenia, materiały w pomieszczeniu i wiele innych.
W praktyce, czułość głośnika często jest używana do określenia, jak głośno głośnik będzie grał w konkretnym zastosowaniu, podczas gdy poziom ciśnienia akustycznego (SPL) jest używany do opisania głośności dźwięku w danym miejscu względem wartości odniesienia. Wartości czułości i SPL są zatem często powiązane, ale nie są tożsame.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat efektywności, koniecznie sprawdź nasz artykuł!
